قالی‌ها یکی از مهم‌ترین اجزای دکوراسیون منزل هستند که نقش زیادی را در زیبایی فضا ایفا می‌کنند. فرش‌ها به‌مرورزمان آلوده می‌شوند و برای پاک‌شدن گردوغبار و لکه‌ها نیاز به شستشو پیدا می‌کنند. در برخی از موارد، الیاف قالی پس از شستشو سفت می‌شوند. علت سفت شدن فرش ماشینی در هر فرش متفاوت است. در این مطلب، به بررسی علل سفت‌شدن فرش‌های ماشینی پس از شستشو و راهکارهای رفع این مشکل می‌پردازیم.
علت سفت‌شدن فرش پس از شستن
سفت شدن فرش پس از شستشو می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. فرش‌های ماشینی بافته‌شده از الیاف طبیعی و همچنین، الیاف مصنوعی از جمله نایلون، پلی‌اکریلیک، پلی‌پروپیلن، پلی‌استر در برابر مواد شوینده و آب حساس هستند؛ بنابراین، یک علت سفت شدن فرش ماشینی تماس الیاف فرش با آب و مواد شوینده است.
از سوی دیگر، مواد شوینده در قالیشویی‌ها به کمک آب گرم به داخل الیاف فرش نفوذ می‌کنند و با گردوخاک موجود در تاروپود فرش ترکیب می‌شوند. سپس آب موجود در فرش را با استفاده از دستگاه مکنده خارج می‌کنند. در این روش، امکان باقی‌ماندن مقداری از مواد شوینده به‌همراه گردوغبار و کثیفی‌ها در فرش و نهایتاً سفتی الیاف پس از خشک‌شدن فرش وجود دارد.
همچنین، یک علت سفت شدن فرش ماشینی، شستشوی فرش در منزل و عدم استفاده از تجهیزات مناسب برای شستشو است. مواردی نظیر شستن بیش‌ازحد فرش، رطوبت زیاد و خیس‌ماندن فرش نیز منجر به رشد کپک و سفت‌شدن الیاف آن خواهند شد. در ادامه، به علل سفتی فرش ماشینی بیشتر می‌پردازیم.
استفاده از مواد شوینده نامناسب
یکی از نکات مهم در نگهداری فرش ماشینی استفاده از یک شوینده مناسب هنگام شستشو است. استفاده از مواد شوینده نامناسب یکی از عوامل سفتی فرش پس از شستشو است. برخی از شوینده‌ها، حاوی مواد شیمیایی قوی با PH نامناسب هستند و به الیاف فرش آسیب می‌زنند. افراد مجرب مواد شوینده مناسب برای حذف لکه‌ها را به‌خوبی می‌شناسند و با اجرای روش‌های صحیح شستشو، از سفت‌شدن ناخواسته فرش جلوگیری می‌کنند. در قسمتی از سایت neginhelal در رابطه با استفاده از مواد شوینده قلیایی آمده است:
مواد شوینده قلیایی در غلظت‌های زیاد و در مدت‌زمان زیاد باعث واکنش‌های شیمیایی شده که باعث آسیب جدی به الیاف و رنگ فرش می‌شود. در هنگام شستشوی فرش با مواد قلیایی باید به طور مرتب میزان زمان شستشو و میزان مصرف مواد شوینده را کنترل کرد. از معروف‌ترین مواد قلیایی جهت شستن فرش می‌توان به سود سوزآور نام برد. ماده شوینده فرش سود سوزآور می‌تواند باعث ازبین‌رفتن رنگ فرش شود.
کامل شسته‌نشدن فرش ماشینی و آبکشی نامناسب
اگر فقط سطح فرش شسته شود یا آبکشی به‌طورکامل صورت نگیرد، لکه‌ها و آلودگی‌های فرش تمیز نخواهند شد و مواد شوینده مورداستفاده برای شستشوی فرش همچنان در تاروپود آن باقی می‌مانند؛ بنابراین، یک علت سفت شدن فرش ماشینی، استفاده بیش‌ازحد از آب یا مواد شوینده و باقی‌ماندن و خشک‌شدن مواد شوینده در ریشه‌های فرش است.
حساس‌بودن الیاف فرش نسبت به آب و مواد شوینده
در برخی موارد، سفتی فرش به‌دلیل حساسیت الیاف فرش نسبت به آب و مواد شوینده رخ می‌دهد. الیاف برخی از فرش‌های تهیه‌شده از الیاف طبیعی یا مصنوعی، در برابر آب مقاوم نیستند یا آب را بیش‌ازحد جذب می‌کنند. همین امر، موجب واردشدن آسیب و سفت‌شدن الیاف فرش می‌شود.
علاوه بر این، شستشوی فرش‌های ظریف مانند فرش ابریشمی باید با دقت زیادی صورت گیرد. استفاده از شوینده‌های بی‌کیفیت و تماس بیش‌ازحد آب با فرش نیز می‌تواند یک علت سفت شدن فرش ماشینی باشد؛ بنابراین، آشنایی با الیاف فرش و استفاده از مواد مناسب و اجرای روش‌های شستشوی بهینه، به جلوگیری از سفتی الیاف فرش کمک میکند.
شستشوی بیش از حد فرش ماشینی
شستشوی مکرر فرش نیز می‌تواند به الیاف فرش آسیب بزند و در نتیجه، الیاف آن را سفت کند. در فرایند شستشوی فرش، از شامپوهای فرش و مواد لکه‌بر مختلفی استفاده می‌شود. استفاده مکرر از مواد شوینده و تمیزکننده‌های شیمیایی قوی می‌تواند به‌طور تدریجی الیاف فرش را سفت و خراب کند.
شستشوی فرش با آبی که دمای نامناسبی دارد و همچنین، طولانی‌بودن مدت‌زمان تماس فرش با آب نیز می‌تواند به‌عنوان یک علت سفت شدن فرش ماشینی در نظر گرفته شود. جذب آب در الیاف فرش، مخرب و آسیب‌زننده است. شرایط شستشوی نامناسب، استفاده از برس‌های سفت یا فشار زیاد حین شستشو می‌تواند الیاف فرش را سفت کند و به آن‌ها آسیب برساند. خشک‌کردن فرش به شیوه نامناسب نظیر قراردادن در معرض آفتاب مستقیم یا استفاده از خشک‌کن‌های گرم نیز باعث سفتی فرش می‌شود.
استفاده از آب سخت برای شستن فرش
شستن فرش ماشینی با آب سخت نیز منجر به سفت‌شدن الیاف فرش می‌شود. آب سخت حاوی مواد معدنی مانند کلسیم است که تجمع آن روی الیاف یا ریشه‌های فرش می‌تواند یک علت سفت شدن فرش ماشینی بعد از شستن به شمار آید؛ بنابراین، بهتر است سعی کنید از آب با سختی متعادل برای شستشوی فرش استفاده کنید.
راهکارهای جلوگیری از سفت‌شدن فرش
سفتی فرش پس از شستشو، علاوه بر تأثیر منفی که بر جلوه و زیبایی فرش می‌گذارد، می‌تواند موجب خرابی زودهنگام و کاهش عمر فرش ماشینی نیز شود؛ بنابراین، شناسایی و آگاهی از علت سفت شدن فرش ماشینی و اجتناب از آن موارد، اهمیت زیادی دارد. توصیه می‌شود درصورتی‌که تجربه و دانش کافی درباره شستشوی فرش ندارید، این کار را به قالی‌شویی‌های مجرب بسپارید. رعایت نکات زیر می‌توانند به جلوگیری از سفتی فرش کمک کنند.
- استفاده از مواد شوینده ملایم و مناسب با pH متعادل.
- شستن فرش با آب عاری از املاح معدنی.
- عدم استفاده از آب خیلی گرم در زمان شستشو.
- خشک‌کردن صحیح فرش از جمله برقراری جریان هوای آزاد در سطح فرش، استفاده از خشک‌کن‌های با دمای ملایم و قرارندادن فرش در نور مستقیم آفتاب.
- شستشوی فرش با روش‌های صحیح.
- عدم شستشوی مکرر فرش.
- آبکشی کامل فرش به‌منظور جلوگیری از ماندن مواد شوینده در الیاف و ریشه آن.
چه راهکارهای برای رفع مشکل سفتی فرش وجود دارد؟
تمیز نگه‌داشتن فرش، موجب عدم نیاز به شستشوی مکرر آن می‌شود. شستن بیش‌ازحد، به‌مرورزمان الیاف فرش را سفت میکند و کیفیت، زیبایی و نرمی اولیه آن را کاهش می‌دهد؛ بااین‌حال، اگر الیاف فرش ماشینی شما پس از شستشو سفت شده‌اند، می‌توانید پس از تشخیص علت سفت شدن فرش ماشینی خود، از راهکارهای توصیه شده برای رفع این مشکل استفاده کنید.
استفاده از محلول آب و گلیسیرین
استفاده از این محلول می‌تواند به نرم‌شدن الیاف قالی کمک کند. برای این کار، یک قاشق گلیسیرین را در مقدار مناسبی آب حل کنید و محلول را با استفاده از یک برس نرم، به‌آرامی و بدون فشار زیاد روی قالی بکشید. سپس اجازه دهید که قالی در معرض جریان طبیعی هوا قرار گیرد و کاملاً خشک شود.
استفاده از سرکه سفید
استفاده از سرکه سفید یکی از روش‌های مؤثر برای رفع سفتی قالی‌ها به شمار می‌آید. سرکه سفید، ماده‌ای طبیعی است که به نرمی و انعطاف‌پذیری الیاف قالی کمک میکند. مقداری سرکه سفید را در یک سطل آب ولرم بریزید و محلول را به کمک یک برس نرم روی قالی بکشید. سپس اجازه دهید که قالی به‌طور طبیعی خشک شود.
استفاده از نرم‌کننده‌های لباس
استفاده از نرم‌کننده لباس نیز به رفع سفتی قالی‌ها کمک میکند. نرم‌کننده لباس حاوی ترکیباتی است که الیاف فرش را نرم و انعطاف‌پذیر می‌کنند. برای این کار، مقدار مناسبی نرم‌کننده را با آب مخلوط کرده و با برس نرم روی فرش بکشید و سپس اجازه دهید که قالی خشک شود.
استفاده از بخار آب
یکی از روش‌های تجربی برای نرم‌کردن الیاف قالی، استفاده از بخار آب است. برای این کار از یک دستگاه بخار استفاده کنید. سر دستگاه را به‌آرامی روی قالی بکشید و اجازه دهید بخار به‌طورکامل به ریشه‌های فرش نفوذ کند. سپس یک برس نرم و بزرگ را به‌آرامی و بدون واردکردن فشار زیاد روی قالی بکشید تا باعث نرمی الیاف فرش شود. بهتر است پس از انجام تمامی روش‌های فوق‌الذکر، جاروبرقی را با بالاترین قدرت مکش روی فرش بکشید. این کار به‌وسیله کشیدن ذرات آلودگی به‌جامانده در ریشه‌های فرش به داخل جارو، به کاهش سفتی الیاف فرش کمک میکند.
استفاده از خدمات قالیشویی
درصورتی‌که نتیجه مطلوب با استفاده از روش‌های خانگی حاصل نشد، بهتر است از خدمات قالیشویی معتبر استفاده کنید. متخصصان این مراکز می‌توانند پس از تعیین علت سفت شدن فرش ماشینی، قالی را با استفاده از مواد شوینده و تجهیزات مناسب به‌طور حرفه‌ای شستشو دهند و نرمی و لطافت آن را برگردانند.
سخن نهایی
یکی از اتفاقات ناخوشایند، سفت‌شدن الیاف فرش پس از شستشو است. دلایل مختلفی موجب سفتی الیاف فرش پس از شستشو می‌شوند که از جمله آن‌ها می‌توان به شستشوی غیراستاندارد، استفاده از شوینده‌های قوی با PH نامناسب، مرطوب‌ماندن فرش، آبکشی ناکافی و باقی‌ماندن کثیفی در ریشه‌های فرش اشاره کرد.
آشنایی با علت سفت شدن فرش ماشینی می‌تواند به شستشوی صحیح فرش و جلوگیری از آسیب به الیاف آن کمک کند. از طرفی، فرش‌های باکیفیت و مرغوب در برابر شستشوهای معمول مقاوم هستند و الیاف آن‌ها به‌راحتی دچار آسیب نمی‌شوند؛ بنابراین، می‌توانید با خرید فرش از فروشگاه‌های باسابقه و خوشنام، از دوام و کیفیت فرش خریداری‌شده اطمینان داشته باشید.
سوالات متداول
۱- مهم ترین علت سفت‌شدن فرش پس از شستن چیست؟
استفاده از مواد شوینده با PH نامناسب، آبکشی نامناسب فرش، استفاده از شوینده‌های بی‌کیفیت و شستشوی مکرر فرش از مهم ترین دلایل سفت شدن فرش بعد از شستن میباشند.
۲- چگونه مانع از سفت شدن فرش ماشینی بعد از شستشو شویم؟
استفاده از دستگاه بخار، نرم کننده های لباس، محلول آب و گلیسیرین و سرکه سفید مانع از سفت شدن انواع فرش ماشینی می شوند.
