فرش‌های ماشینی، انواعی از فرش‌های مدرن هستند که به‌وسیلۀ ماشین‌آلات قالی‌بافی تولید می‌شوند. این فرش‌ها در مقابل فرش‌های دستباف قرار دارند و امروزه به جهت قیمت مناسب‌تر، فروش بالاتری هم دارند. نخ فرش ماشینی، مهم‌ترین جزء در این محصول است و کیفیت یک فرش به نخهای مورد استفاده در آن برمی‌گردد. در حقیقت نخ‌ها در تاروپود یک فرش بافته شده و یک فرش زیبا را به وجود می‌آورند. در این مقاله انواع نخ فرش‌های ماشینی را به شما معرفی خواهیم کرد.
اجزای تشکیل‌دهندۀ فرش ماشینی
قبل از اینکه با انواع نخ مورد استفاده در فرش‌های ماشینی آشنا شوید، بد نیست کمی ساختار این محصول و موادی را که در تولید آن به کار می‌رود بشناسید. بدنۀ اصلی یک فرش ماشینی از سه نوع نخ که به آن‌ها نخ خاب، نخ تار و نخ پود گفته می‌شود تشکیل شده است.
نخ خاب مهم‌ترین بخش از یک فرش است و در حقیقت آن چیزی که ما در یک فرش مشاهده می‌کنیم از جمله لطافت و زیبایی و حتی ویژگی‌های فنی مانند، مقاومت در برابر رطوبت و آتش بیشتر در نخ خاب قابل مشاهده است. سطح انواع فرش ماشینی از نخ خاب تشکیل شده و نخ تار در طول و نخ پود در عرض فرش و در زمینۀ فرش به کار رفته‌اند.
بهترین نخ فرش ماشینی چیست؟
مهم‌ترین عامل تعیین کیفیت یک فرش، نخ مورد استفاده در آن است. فرش‌ها چیزی جز نخهای تاروپود و گره‌ها نیستند که با کمک ماشین‌ها یا دست انسان به یک فرش تبدیل می‌شوند. هرچه نخی که برای بافت فرش ماشینی استفاده می‌شود باکیفیت‌تر باشد، طول عمر فرش ماشینی بیشتر است. در ادامۀ این بخش می‌خواهیم نخ‌هایی را که برای تولید فرش ماشینی مورد استفاده قرار می‌گیرد بررسی و بهترین نخ فرش ماشینی را معرفی کنیم.
نخ اکریلیک
نرخ اکریلیک نوعی الیاف مصنوعی است که در تولید فرش‌های ماشینی مورد استفاده قرار می‌گیرد. فرش‌هایی که با نخ اکریلیک بافته می‌شوند، محبوب‌ترین و پرفروش‌ترین فرش‌ها در بازار هستند. فرش‌هایی که با نخ اکریلیک تولید می‌شوند بسیار باکیفیت هستند و می‌توان آن‌ها را در بین فرش‌های ماشینی درجه‌یک دسته‌بندی کرد.
نخهای اکریلیک قدرت پوشش‌دهی بسیار بالایی دارند و به همین دلیل فرش‌های ماشینی بافته‌شده با این نخ، بسیار زیبا و پرحجم به نظر می‌رسند. علاوه بر آن، یکی از مقاوم‌ترین نخ‌ها در مقابل ساییدگی و کوبش به شمار می‌روند و کیفیت خود را در طول زمان حفظ می‌کنند.
این نخ‌ها قدرت برگشت‌پذیری بالایی دارند. این بدان معنا است که اگر بر اثر راه رفتن یا قرار گرفتن پایه‌های میز و مبل، بخشی از فرش فرو برود بلافاصله به حالت اول برمی‌گردد. این نخ مقاومت بسیار بالایی در برابر اشعۀ آفتاب دارد و نور خورشید باعث رنگ‌رفتگی این فرش‌ها نمی‌شود. فرش اعظم راجب مزایای این نوع نخ نوشته است:
از ویژگی‌های این نخ می‌توان به وزن سبک و پشمی شکل الیاف اکرلیک اشاره نمود که بسیار گرم می‌باشند و برای بافت فرش بسیار مناسب هستند. این الیاف قابلیت رنگ‌پذیری و شست و شو دارند و ضد حساسیت هستند
یکی از شاخصه‌های منفی این نوع از نخ فرش ماشینی این است که به مرور زمان و در اثر استفادۀ فراوان پرز زیادی می‌دهند که چندان خوشایند نیست. یکی دیگر از معایب این فرش‌ها این است که عایق حرارتی مناسبی نیستند، یعنی خیلی خوب نمی‌توانند مانع نفوذ سرما و گرما بشوند.
نخ پلی‌استر
نخ پلی‌استر به نخ ابریشم مصنوعی معروف است. این نخ درخشندگی و زیبایی خاصی دارد که فرش ماشینی را تا حدودی به فرش‌های ابریشم دست‌بافت شبیه می‌کند. رنگ‌ها و طرح‌ها در فرش‌هایی که با نخ پلی‌استر بافته می‌شوند، بسیار شفاف و واضح هستند. کسانی که جذابیت و نمای ظاهری یک فرش برایشان اهمیت زیادی دارد، می‌توانند از فرش‌های پلی‌استر استفاده کنند.
نخ پلی‌استر، ویژگی‌های مثبت زیادی دارد، از جمله اینکه در برابر حرارت، رطوبت و مواد شیمیایی مقاومت بالایی دارد. به علاوه، این نخ‌ها نسبت به نخ اکریلیک قیمت مناسب‌تری دارند و به همین دلیل، فرش‌های پلی‌استر مقرون‌به‌صرفه هستند. نخهای پلی‌استر تنوع طرح و رنگ بالایی دارند و به شما آزادی عمل زیادی در انتخاب فرش می‌دهند. پلی‌استر یکی از نخهای ضد حساسیت است و شما با خیال راحت می‌توانید روی فرش‌های پلی‌استری راه بروید، بدون اینکه احساس خارش یا حساسیت به فرش ماشینی کنید.
این نخ فرش ماشینی ویژگی‌های منفی و معایبی هم دارد. از جمله اینکه به جهت نرمی و لطافت بسیار بالا در برابر فشار زیاد و کوبش مقاوم نیست و ممکن است خراب شود. توصیه می‌شود این فرش‌ها را در مکان‌های پرتردد استفاده نکنید. برگشت‌پذیری نخهای پلی‌استر پایین است و ممکن است پس از فرورفتگی سخت به حالت اولیه برگردند. علاوه بر آن، این نخ‌ها در برابر الکل مقاومتی ندارند.
حالا این سوال مطرح می شود که فرش پلی استر بهتر است یا فرشی که با نخ اکرلیک ساخته شده؟! فرش امیرکبیر پاسخ این سوال را اینگونه داده است:
اگر بخواهیم فرش آکریلیک را با فرش پلی استر از نظر دوام و طول عمر مقایسه کنیم باید بدانید قالی آکریلیک طول عمر و دوام بسیار بالا تری نسبت به پلی استر دارد حتی این فرش ها می توانند تا ۳۰۰ سال استفاده بشوند اما قالی پلی استر بعد از مدتی از نرمی و لطافت آن بسیار کاسته می شود و جنس خود را از دست می دهد.
نخ بی سی اف
نخ بی سی اف یعنی چی؟ نخ bcf که مخفف واژۀ Bulk Continuous Filament است، یکی از مقرونبهصرفهترین نخهای مصنوعی برای فرشبافی است. نخهای بی سی اف از پلیپروپیلن ساخته شدهاند. این ماده را طی فرایند بافت‌سازی به الیاف طبیعی و مناسب برای تولید فرش و منسوجات تبدیل می‌کنند. یکی از ویژگی‌های این نوع نخ، سایز بزرگ آن است که آن را برای تولید منسوجاتی مانند فرش مناسب می‌کند.
از ویژگی‌های مثبت این نوع نخ می‌توان به پوشش‌دهی بالای آن اشاره کرد. بدین‌‌ترتیب، سطح این فرش‌ها حجیم به نظر می‌رسد. همچنین می‌توان این نخ را در رنگ‌های و بافت‌های مختلف پیدا کرد و همین ویژگی باعث تنوع بالا در انتخاب فرش‌های بی سی اف می‌شود. یکی دیگر از ویژگی‌های برتر این نخ که باعث جلب توجه زیاد به آن شده است، پرزدهی خیلی کم آن است. علاوه بر این، نرمی و پایداری بالا و مقاومت در برابر رطوبت از دیگر ویژگی‌های مثبت این نخ‌ها است.
از ویژگی‌های منفی این نوع نخ فرش ماشینی این است که به جهت استفاده از مادۀ نفتی پلیپروپیلن در تولید آن در مجاورت آتش بسیار آسیب‌پذیر است و به‌سرعت می‌سوزند. در مجموع این نخ‌ها مقاومت خوبی در برابر گرما و حرارت ندارند و نباید در معرض تابش مستقیم آفتاب یا در محیط‌های خیلی گرم قرار بگیرند. تراکم پایین و مقاومت کم از دیگر ویژگی‌های منفی فرش‌های bcf است.
فرش با نخ ورتکس
نخ ورتکس یکی دیگر از نخ‌هایی است که برای بافت فرش ماشینی مورد استفاده قرار می‌گیرد. نخ ورتکس، یکی از جدیدترین نخ‌هایی است که برای تولید فرش ماشینی به کار می‌رود. این نوع نخ ویژگی‌های نوینی دارد و به‌دلیل ساختار دولایه، بسیار مقاوم است. نخ ورتکس ساختار منسجمی دارد، یعنی اگر به این نخ نگاه کنید، هیچ بریدگی در طول نخ مشاهده نمی‌کنید.
از ویژگی‌های برتر این نخ فرش ماشینی که آن را به یک انتخاب منحصربه‌فرد برای تولید فرش تبدیل می‌کند، عدم پرزدهی آن است. همان‌طور که گفتیم ورتکس انسجام ساختاری بالایی دارد و به همین دلیل فرش‌هایی که با این نخ تولید می‌شوند ظاهری تمیز و یکدست و منسجم دارند.
از ویژگی‌های دیگر این نخ مقاومت بالا در برابر شست‌وشو است. نخهای ورتکس در برابر ساییدگی هم مقاومت خیلی خوبی دارند و ظاهر تمیز خود را در هر شرایطی حفظ می‌کنند. از ویژگی‌های منفی این نخ می‌توان به سیستم پیچیدۀ تولید و هزینه‌های بالای تولید آن اشاره کرد.
چگونه بهترین فرش ماشینی را انتخاب کنیم؟
برای انتخاب بهترین فرش ماشینی باید به ویژگی‌های مثبت و منفی هر یک از فرش‌ها توجه کنید. همان‌طور که گفتیم، مهم‌ترین جزء یک فرش را نخهای آن تشکیل می‌دهد. در حقیقت این نخهای یک فرش است که ویژگی‌هایی مانند کیفیت، مقاومت، انعطاف‌پذیری، نرمی و لطافت و… را به فرش می‌بخشد. اگر می‌خواهید یک فرش ماشینی مناسب انتخاب کنید در درجۀ اول باید دربارۀ نخ فرش ماشینی پرس‌وجو کنید.
در قسمت‌های قبلی نخ‌هایی را که به‌طور معمول در تولید فرش ماشینی استفاده می‌شوند به شما معرفی کردیم. ابتدا باید ببینید کدام ویژگی برای شما مهم‌تر است. به‌عنوان مثال برای شما ظاهر و درخشندگی یک فرش مهم است یا تراکم بالا و عایق بودن. همچنین توجه کنید که قیمت فرش‌های ماشینی هم با یکدیگر فرق می‌کند. نخ مورد استفاده در فرش یکی از مهم‌ترین عناصری به شمار می‌رود که در قیمت فرش تأثیر دارد و پس از آن طرح و نقش، تراکم و شانۀ فرش بسیار مهم است.
در درجۀ سوم باید به ویژگی‌های خاص و محدودیت‌های فرش توجه کنید. به‌عنوان مثال، بعضی فرش‌ها برای قرارگیری در محیط باز و زیر نور آفتاب مناسب نیست. برخی دیگر برای محیط‌های پرتردد به کار نمی‌روند و به همین ترتیب با در نظر گرفتن این موارد می‌توانید فرش مناسبی برای خود انتخاب کنید.
کلام پایانی
فرش‌های ماشینی را از نخهای متفاوتی تولید می‌کنند. این نخ‌ها قابلیت‌ها و ویژگی‌های خاصی دارند و برای اینکه بتوانید بهترین فرش را برای خود انتخاب کنید، لازم است در درجۀ اول با ویژگی‌های مثبت و منفی نخ آن‌ها آشنا شوید. در مقالۀ حاضر، سعی کردیم انواع نخ فرش ماشینی را با ویژگی‌های منحصربه‌فرد هر یک به شما معرفی کنیم. برای مشاورۀ بیشتر و خرید فرش ماشینی با ما در فرشچین تماس بگیرید.
سوالات متداول
۱- بهترین نخ فرش ماشینی چیست؟
نخ پلی استر و نخ اکرلیک بهترین نخ فرش ماشینی از نگاه مردم هستند.
۲- فرش نخ بی سی اف چیست؟
نخ بی سی اف یکی از مقرونبهصرفهترین نخهای مصنوعی برای فرشبافی است. نخهای بی سی اف از پلیپروپیلن ساخته شدهاند.
